Większość sprawców zbrodni niemieckich popełnionych na Pomorzu nie została po wojnie odnaleziona i sprawiedliwie osądzona. Śledztwa prowadzone od końcówki lat 60-tych przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Gdańsku były zawieszone w latach 70-tych, z powodu niemożności przesłuchania świadków i osób podejrzanych zamieszkujących na Zachodzie, gdzie trudno było wówczas dotrzeć. Śledztwa te podejmowane były z zawieszenia po powstaniu Instytutu Pamięci Narodowej w 2000 r. W gdańskiej Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu od 2011 r. toczy się śledztwo w sprawie zbrodni w Lasach Piaśnickich. Po zakończeniu wojny na terenie Polski przeprowadzono kilka procesów karnych w których na ławie oskarżonych zasiedli sprawcy kierowniczy zbrodni popełnionych na Pomorzu, a wśród nich były Gauleiter Gdańska Albert Forster, którego Najwyższy Trybunał Narodowy skazał w 1948 r. na karę śmierci i SS-Gruppenführer Richard Hildebrandt, w latach 1939-1943 Wyższy Dowódca SS i Policji w Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie skazany na karę śmierci przez sąd polski w Bydgoszczy w marcu 1951 r. W latach 60-tych na terenie RFN i NRD prokuratury niemieckie wszczynały sprawy o zbrodnie nazistowskie, które najczęściej kończyły się jednak umorzeniem z powodu niewystarczającej ilości dowodów lub braku możliwości odszukania bezpośrednich sprawców. Zarówno o Zbrodni Pomorskiej 1939 roku, jak i o Zbrodni w Lasach Piaśnickich mówimy, że jest to zbrodnia nie ukarana.
Prelegent: dr hab. Monika Tomkiewicz – pracownik naukowy Instytutu Pamięci Narodowej
Moderator, pomysłodawca: Aleksandra Pitra-Kox – prezes Fundacji Sedlaka
Współpraca: dr Aleksandra Kmak-Pamirska
Link do spotkania Zoom:
https://us02web.zoom.us/j/85617464450?pwd=MHZpU2puNE1lQnpldXFna0tTbDB4dz09
Meeting ID: 856 1746 4450
Passcode: 595823
dr hab. Monika Tomkiewicz
w latach 2000-2018 zatrudniona w Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku, od 2018 r. w Oddziałowym Biurze Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, a od 1 października 2019 r. w Biurze Badań Historycznych IPN w Warszawie. Specjalizuje się w historii najnowszej, w szczególności dotyczącej okresu II wojny światowej na Pomorzu i na północno-wschodnich Kresach II RP. Autorka i współautorka 8 monografii oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych publikowanych w Polsce, w Niemczech, na Litwie i Stanach Zjednoczonych. Od 15 lat prowadzi badania w archiwach niemieckich dotyczące wojennych losów obywateli polskich oraz sprawców dokonywanych w latach 1939-1945 zbrodni. Od kilku lat powoływana jest w charakterze biegłego do sporządzania opinii naukowych na potrzeby różnych instytucji w oparciu o prowadzone kwerendy w archiwach w Niemczech.
Partnerzy: Instytut Pamięci Narodowej, Koło Naukowe Europeistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, dr hab. Kinga Anna Gajda z Instytutu Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Seminarium zrealizowane w ramach projektu „Piaśnica – kultura miejsca”, który polega na organizacji cyklu 222 interdyscyplinarnych zdarzeń łączących różne dziedziny nauki i sztuki, związanych z kulturą Piaśnicy i determinującą tę kulturę Zbrodnią Piaśnicką. Lasy piaśnickie w czasie II wojny światowej były miejscem masowej zbrodni hitlerowskiej na około 12 – 14 tysiącach ludności cywilnej. Działania realizowane w projekcie łączą przekaz historyczny i wydarzenia kulturalne, są one ukierunkowane na wyrażenie emocji i ekspresji przy pomocy sztuki - jako alternatywy dla mowy nienawiści. Cytując słowa ks. Daniela Nowaka „Bo nie o śmierć tu chodzi, ale o życie” celem projektu jest realizacja działania, które łączy społeczność, buduje tożsamość narodową i sprzyja pokojowej przyszłości.
Więcej informacji: www.pasnica-kulturamiejsca.pl; www.fundacjasedlaka.pl
