Instytut Studiów Europejskich Uniwersytetu Jagiellońskiego (Polska)
Centralnoukraiński Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny imienia Włodzimierza Wynnyczenki w Kropywnyckim (Ukraina)
Przy patronacie New Eastern Europe
(18-19 maja 2022, siedziba ISE UJ)

Polacy i Ukraińcy uważają wzajemne relacje za ważne. Takie postrzeganie się państw i społeczeństw jest niezmienne od prawie trzydziestu lat. Oficjalne stosunki polsko-ukraińskie pretendują do miana „strategicznego partnerstwa”. Obecnie obowiązuje około 141 umów dwustronnych stanowiących istotne podwaliny pod współpracę obu państw. Bilateralne relacje są istotne dla wielu partnerów, nie tylko dla samej Polski i Ukrainy, ale również dla UE i Rosji. Kształtowane były przez polityków, naukowców, nauczycieli i samych obywateli. Ten ostatni czynnik, za sprawą licznych kontaktów międzyludzkich, w tym doświadczenia pracy za granicą bądź wspólnej pracy, działalności gospodarczej, wyjazdów turystycznych i innych, odgrywa kluczową rolę.

Wzajemne stosunki zmieniały się pod wpływem polityki pamięci i polityki historycznej, rewolucji, przemian ustrojowych, polityki zagranicznej obu państw, wspólnej percepcji zagrożeń i wyzwań. Wpływ na relacje bilateralne miały również ruchy nacjonalistyczne pojawiające się i w Polsce, i na Ukrainie, które jednak są odmiennie definiowane i mają inne pobudki.

Na wzajemne relacje między oboma państwami wpływa również przemieszczanie się ludności związane zarówno z migracją zarobkową, jak i tą w celach edukacyjnych. Od 2014 roku Polska jest głównym celem migracji zarobkowej Ukraińców. Polska gospodarka niewątpliwie na tym korzysta, albowiem migranci z Ukrainy przyczyniają się do wzrostu polskiego PKB. Z drugiej strony, migracja ta może powodować ksenofobiczne ruchy w Polsce. Ukraina ponadto postrzegana jest przez Polaków jako przedmurze chroniące przed rosyjską ekspansją. Kraje te łączy również kwestia polityki energetycznej i znaczącej wymiany handlowe.

Z pewnością można stwierdzić, że stosunki między oboma państwami odzwierciedlają ich geopolityczne położenie, obywatelskie i społeczne ruchy, wreszcie stanowią zwierciadło zmieniającej się Europy Środkowej i Wschodniej. Z jednej strony, wskazuje się na wspólne dziedzictwo i bliskość, z drugiej, na rodzące się nieufności czy wręcz wrogości. Relacje między Polską a Ukrainą zmieniają się i stanowią odpowiedź na dynamikę stosunków międzynarodowych na arenie europejskiej i tej między Europą a Rosją. Zważywszy na kontekst polityczno-gospodarczy dwustronne relacje niekiedy określane są jako trudne, złożone. I podczas gdy wzajemne nieporozumienia odczytywane są nie tylko jako zagrożenie dla relacji sąsiedzkich, ale dla całego regionu, poprawne relacje widziane są jako gwarant regionalnej stabilności. Toteż często w dyskursie medialnym i politycznym podkreśla się także podobieństwa kulturowe i problemów dnia codziennego. Oba państwa łączy choćby fakt, że były zależne od potężnych sąsiadów, oba musiały pokonać reżim komunistyczny i pozbyć się jego pozostałości.

W kształtującym się nowym porządku europejskim, w sytuacji dążeń ukraińskich do integracji z UE, które wspierane są przez polską stronę, a także w czasie zaognienia działań wojennych na Ukrainie, stosunki polsko-ukraińskie powinny stanąć i stają w centrum zainteresowania wielu badaczy. W świetle dynamicznej polityki naukowcy wskazują na konieczność podjęcia debaty na temat kulturowo- cywilizacyjno- politycznych relacji polsko -ukraińskich, która umożliwi lepsze poznanie się i budowanie strategii międzynarodowej obu państw.

Celem planowanego seminarium jest analiza przeszłych i współczesnych wzajemnych relacji polsko-ukraińskich, wyzwań i problemów, które pojawiają się i w Polsce, i na/w Ukrainie, z perspektywy

• nauk społecznych
• nauk humanistycznych
• edukacyjnej

Kierując się powyższym, zapraszamy do udziału w interdyscyplinarnym seminarium, które odbędzie się w dniach 18-19 maja 2022 roku w Krakowie, w siedzibie Instytutu Studiów Europejskich UJ na ul. Władysława Reymonta 4.

Seminarium będzie odbywać się w dwóch językach: polskim i  ukraińskim w trybie offline (gdy tylko pozwolą na to warunki epidemiologiczne) lub hybrydowej..

Efektem seminarium będzie recenzowana monografia zbiorowa wydawana w punktowanym wydawnictwie (z I poziomu), która ukaże się z końcem roku 2022.

Udział w seminarium jest bezpłatny.

Komitet organizacyjny:

• Dr hab. Kinga Anna Gajda
• Dr Stanisław Górka
• Dr Alina Mecheda

Kalendarz:

• do 20 marca 2022 – składanie abstraktów
• 22 kwietnia 2022 – przedstawienie programu wydarzenia
• do 30 czerwca 2022 złożenie artykułów do publikacji pokonferencyjnej