Imigranci w Polsce – wyzwania społeczno-kulturowe i prawne
Studia zorganizowane są przez Instytut Europeistyki UJ we współpracy z Jagiellońskim Centrum Studiów Migracyjnych UJ w Krakowie oraz Centrum Badań nad Migracjami Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Studia są zorientowane na nabycie wiedzy oraz umiejętności niezbędnych do optymalnego, zgodnego ze standardami europejskimi, wykonywania pracy zawodowej lub prowadzenia działalności społecznej, która wiąże się z różnego typu kontaktem z przedstawicielami innych kultur (obsługa cudzoziemców w zakresie ich adaptacji i integracji w sektorze pracy, służby zdrowia, edukacji, działań w sektorze usług społecznych i in., integracja cudzoziemców ze społeczeństwem przyjmującym, w tym przełamywanie barier kulturowych, uprzedzeń, nieufności i niechęci, rozwiązywanie konfliktów, zapobieganie patologiom, integracja w ramach działań międzysektorowych, praca w ośrodkach dla cudzoziemców: strzeżonych i otwartych, praca w pionie edukacyjnym kadr, itp.).
Studia są ukierunkowane na ukształtowanie postaw opartych na: zrozumieniu relacji komunikacyjnych jakie zachodzą między urzędnikami/funkcjonariuszami/działaczami a imigrantami/cudzoziemcami w sytuacji bezpośredniego kontaktu w różnych przestrzeniach publicznych (np. urząd, szkoła, miejsce pracy itd.) i prywatnych.
Program kursów będzie obejmował bloki zajęć ukierunkowanych w pierwszej kolejności na:
- przezwyciężanie barier identyfikacyjnych imigrantów/cudzoziemców,
- przezwyciężanie barier komunikacyjnych z imigrantami/cudzoziemcami.
Uzasadnienie studiów
- Problemy związane z imigracją w Europie nie ominą Polski, aczkolwiek w chwili obecnej znajdujemy się w relatywnie komfortowej sytuacji - w porównaniu z partnerami z Unii Europejskiej. Taki stan rzeczy nie powinien powodować ‘uśpienia’ środowisk decydenckich, akademickich, samorządowych i in. Mamy dobry moment, aby przygotować kadry urzędnicze i in., a także różne kręgi naszego społeczeństwa do konfrontacji z nieodległą perspektywą zwiększenia się wielokulturowości Polski (jako faktu demograficznego, a w ślad za tym społecznego i kulturowego), znaleźć rozwiązania optymalne dla państwa i społeczeństwa. Nie ma innej drogi dla naszego państwa i społeczeństwa – wystarczy wspomnieć o profesjonalnych diagnozach - perspektywach demograficznych dla Polski w najbliższych dekadach (zwłaszcza o ich fatalnych skutkach dla gospodarki, systemu emerytalnego etc.). Możemy skorzystać z dobrych i złych doświadczeń naszych partnerów unijnych, zarówno w obszarze multikulturalizmu (polityki/ideologii), jak i ‘zarządzania’ wielokulturowością.
- Jako kraj nie opracowaliśmy do tej pory spójnej polityki imigracyjnej/integracyjnej, nie mamy też odpowiednio przygotowanych zasobów kadrowych do realizacji takiej polityki. Wyżej wskazane kwestie winny być dokładnie opisane, a następnie zintegrowane w ramach jednego programu.
- Szczególnym zaniedbaniem na przedmiotowym polu jest brak programu edukacji kadr odpowiedzialnych za szeroko rozumiane interakcje, kontakty z imigrantami/cudzoziemcami, w szczególności z zakresu kompetencji społeczno-kulturowych, w tym identyfikacji i komunikacji międzykulturowej.
- Do tej pory aktywność kampanijna na tym polu zastępowała działalność o charakterze stałej współpracy między światem akademickim, instytucjami rządowymi i samorządowymi oraz NGO, opartej na perspektywicznych planach. Planowane studia mają przyczynić się do likwidacji dotychczasowych zaniechań w tej sferze.
Adresaci studiów
Studia adresowane są do szerokiego kręgu praktyków odpowiedzialnych za szeroko rozumianą realizację polityki imigracyjnej i integracyjnej RP, w pierwszej kolejności urzędników instytucji rządowych, samorządowych, pracowników sektora usług publicznych w szczególności oświaty i służby zdrowia, pracowników i działaczy organizacji pozarządowych oraz i innych osób, których praca wiąże się z kontaktem z imigrantami/cudzoziemcami, w tym także służb mundurowych podległych MSWiA (policja, służba graniczna). Słuchaczami studiów mogą zostać także osoby zainteresowane poznawaniem innych kultur oraz pozyskiwaniem kompetencji w zakresie komunikacji międzykulturowej. Studia dostępne dla osób legitymujących posiadających dyplom studiów licencjackich, inżynierskich lub magisterskich.
Kadra naukowa
Kadrę naukową studiów tworzą: antropolodzy, socjolodzy, językoznawcy, prawnicy i in., znawcy kultur i języków Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu - arabiści, sinolodzy, wietnamiści, afrykaniści. W tej grupie znajdą się doświadczeni badacze życia społecznego, języka i kultury z dużym stażem pobytowym w krajach pochodzenia imigrantów, a zarazem osoby dobrze rozeznane w uwarunkowaniach i kontekstach funkcjonowania środowisk imigranckich w Europie i Polsce – m.in. politykach imigracyjnych/integracyjnych innych państw europejskich, lokalnych sposobach rozwiązywania spraw dotyczących imigrantów. Zakłada się, że do współpracy na niwie edukacyjnej będą także zapraszani eksperci spoza kręgu akademickiego, znakomici znawcy problematyki działający w organizacjach pozarządowych, instytutach badawczych, a także osoby wywodzące się ze środowisk migrantów.
Limit przyjęć: 36 osób
Opłata za studia: 3 800 zł + 30 zł za wydanie dyplomu ukończenia studiów (na podstawie § 14 ust. 1 pkt 1 Zarządzenia nr 69 Rektora UJ w sprawie dokumentacji przebiegu studiów podyplomowych prowadzonych w Uniwersytecie Jagiellońskim)
Informacje na temat terminu płatności oraz możliwości rozłożenia czesnego na raty: mgr Izabela Fulanty, nr tel:(12)6647407, e-mail: izabela.kuprowska@uj.edu.pl
Wymagane dokumenty:
- podanie o przyjęcie na studia
- kwestionariusz na studia podyplomowe
- kopia/skan dyplomu ukończenia studiów wyższych
Miejsce i sposoby składania dokumentów:
- osobiście: w sekretariacie Instytutu Europeistyki UJ, ul. Jodłowa 13, 30-252 Kraków, pokój 2.07, od poniedziałku do piątku w godzinach: 9.00-14.00, do pani mgr Izabeli Fulanty.
- pocztą: przesyłając dokumenty na adres: Instytut Europeistyki UJ, ul. Jodłowa 13, 30-252 Kraków, z dopiskiem: studia podyplomowe Imigranci w Polsce
- pocztą elektroniczą: na adres: izabela.kuprowska@uj.edu.pl
- w tym przypadku prosimy o przesyłanie skanu dyplomu ukończenia studiów oraz skanu podpisanego kwestionariusza.
Kontakt w zakresie:
- obsługi administracyjnej studiów i rekrutacji:
mgr Izabela Fulanty, nr tel: (12) 664 74 07,
e-mail: izabela.kuprowska@uj.edu.pl - programu studiów:
dr hab. Dariusz Niedźwiedzki prof. UJ,
e-mail: dariusz.niedzwiedzki@uj.edu.pl
Program studiów podyplomowych
Czas nauczania:
- dwa semestry
- 184 godziny (wykłady, ćwiczenia, seminaria)
Moduły zajęć
I. Współczesna sytuacja migracyjna w Polsce: 10 godzin
- Procesy migracyjne we współczesnym świecie
- Sytuacja migracyjna w Europie
- Sytuacja migracyjna w Polsce
II. Uwarunkowania prawne imigracji w Polsce: 16 godzin
- akty prawa międzynarodowego
- akty prawa UE
- akty prawa polskiego
III. Uwarunkowania polityczne imigracji w Polsce: 10 godz.
- polityka imigracyjna w Polsce po 1989 roku
- polskie ugrupowania polityczne wobec imigracji
- specyfika polskiej polityki imigracyjnej na tle polityk imigracyjnych innych krajów europejskich
IV. Uwarunkowania ekonomiczne imigracji w Polsce: 10 godz.
- charakterystyka gospodarki polskiej w perspektywie absorpcji imigrantów jako pracowników i pracodawców (wpływ imigrantów na rynek pracy w skali lokalnej i krajowej)
- formy aktywności gospodarczej imigrantów w Polsce
- formy konsumpcji i tezauracji imigrantów w Polsce
V. Uwarunkowania społeczne imigracji w Polsce: 20 godz.
- charakterystyka kulturowa społeczeństwa polskiego (monolit etniczny, tradycje koegzystencji wielokulturowej, tradycje emigracyjne, mit tolerancji)
- klimat społeczny w Polsce wobec imigracji – opinie, postawy, zachowania
- działania organizacji pozarządowych i innych podmiotów ukierunkowanych na imigrantów/cudzoziemców
- formy współpracy dotyczące imigracji pomiędzy samorządem, władzami lokalnymi, ngo i uczelniami: stan obecny i stan idealny
VI. Imigranci w Polsce – charakterystyka migracji i związanych z nią zagrożeń: 38 godz.
- specyfika form imigrowania do Polski najważniejszych grup imigrantów (typy migracji, mechanizmy, sytuacja w grupie pochodzenia, sposób migrowania i status)
- strategie adaptacyjne imigrantów - 16 godz. (formy aktywności gospodarczej, relacje z grupą pochodzenia, instytucje imigranckie, relacje z grupa przyjmującą i innymi grupami)
- patologie związane z imigracją do Polski - 8 godz. (zjawiska dyskryminacji, handel ludźmi, naruszenia praw dzieci, naruszenia prawa pracy, przestępczość imigrantów)
VII. Imigranci w Polsce – bariery identyfikacji i komunikacji: 60 godz.
- Problematyka zróżnicowania kulturowego imigrantów (obszar rosyjskojęzyczny, dalekowschodni i afrykańsko-bliskowschodni)
- Bagaż kulturowy imigrantów (obszar rosyjskojęzyczny, dalekowschodni i afrykańsko-bliskowschodni)
- Praktyki komunikacji (obszar rosyjskojęzyczny, dalekowschodni i afrykańsko-bliskowschodni)
VIII. Społeczno-kulturowe i psychologiczne determinanty kontaktu z innym: 14 godz.
- interakcja społeczna i jej uwarunkowania
- deformacje postrzegania innych
- naznaczanie społeczne (stereotypizacja, stygmatyzacja i etykietowanie): przyczyny i skutki
IX. Pozyskiwanie funduszy europejskich na działania wobec imigrantów: 6 godz.