Postprawda – czy nowe technologie informatyczne mogą stanowić zagrożenie cywilizacyjne?

Termin: 20 kwietnia | czwartek, godzina: 15.00

Miejsce: ul Sławkowska 14, Kraków, Aula Duża

Organizatorzy: Polska Akademia Umiejętności, Komisja ds. Zagrożeń Cywilizacyjnych

Jednym z filarów współczesnej cywilizacji zachodniej jest dobrze funkcjonująca sfera publiczna, czyli przestrzeń w której możliwa jest racjonalna komunikacja wolna od przymusu. W ramach sfery publicznej toczy się nieustanna dyskusja nad pożądanymi celami działania zbiorowego, formułowana jest krytyczna refleksja nad kondycją społeczeństwa, odbywa się nieustanna konkurencja pomiędzy ideami i ideologiami. Sfera publiczna jest również fundamentem ustroju liberalno-demokratycznego w którym oczekuje się, że dobrze poinformowani obywatele mają możliwość dokonywania wyborów politycznych w oparciu o powszechnie dostępną wiedzę. Dlatego w cywilizacji zachodniej pod szczególną ochroną znajdują się praktyki społeczne leżące u podstaw powstawania i rozpowszechniania wiedzy. Niestety wiele wskazuje na to, że współczesny ład instytucjonalny nie jest dostatecznie dostosowany do wyzwań wynikających z nasycenia relacji społecznych komunikacją zapośredniczoną przez komputery. Ostatnie lata obfitują w przykłady braku adekwatności istniejących rozwiązań do gwałtownych zmian technologicznych.

W trakcie wykładu przedstawione zostaną trzy konteksty w jakich nasycenie komunikacji technologiami cyfrowymi wpływa negatywnie na współczesną sferę publiczną. Pierwszy z nich to polityczny mit Internetu wywodzący się z tzw. „ideologii kalifornijskiej”. Kontekst drugi to zjawisko określane potocznie anglojęzycznym terminem „fake news”, czyli nieprawdziwych informacji rozpowszechnianych przede wszystkim w mediach społecznościowych. Trzeci kontekst to zdolność do zbierania, analizowania i wykorzystywania danych, które potem są wykorzystywane do wpływania na emocje społeczne. Na koniec przedstawię najważniejsze czynniki psychologiczne, kognitywne i neurofizjologiczne leżące u podstaw zniekształceń racjonalnej komunikacji we współczesnym społeczeństwie informacyjnym.