Migracje w przestrzeni społecznej współczesnej Polski i Europy – kontekst światowy

Kraków, 29-30 maja 2017 roku

Migracje we współczesnym świecie stanowią jeden z podstawowych czynników zmian społecznych, kulturowych i cywilizacyjnych. Jest tak dlatego, iż, po pierwsze, migranci jako nosiciele istotnych cech społecznych wpływają na zmiany demograficzne przyczyniając się bezpośrednio do przekształceń struktury wieku, płci, wykształcenia oraz liczebności określonej zbiorowości.

Po drugie, migranci jako siła robocza wzmacniają przemiany gospodarcze poprzez przekształcenia w popycie i podaży na pracę i stanowiące jej efekt wyprodukowane dobra i usługi.

Po trzecie, wędrowcy są nosicielami określonych kultur odmiennych od tych zastanych w miejscu emigracji, co prowadzi do zjawisk dyfuzji kulturowej i stanowiących ich efekt procesów synkretyzmu, amalgamacji i hybrydyzacji kultur, którym często towarzyszą napięcia i konflikty społeczne.

Wszystkie wskazane procesy poddane są wielowymiarowej refleksji przedstawicieli wielu dyscyplin nauk społecznych i humanistycznych oraz stanowią przedmiot działań praktyków życia społecznego.

Celem naukowym konferencji jest próba podsumowania dotychczasowych osiągnięć badań migracyjnych dotyczących problematyki ruchów wędrówkowych Polaków, ale także procesów migracji do Polski w kontekście procesów politycznych, ekonomicznych i społeczno-kulturowych zachodzących w Europie i na świecie. Najważniejsze pytania, na które chcielibyśmy odpowiedzieć dzięki dyskusjom podczas konferencji dotyczą teoretycznych i empirycznych zagadnień zmienności życia zbiorowego i form uspołecznienia pod wpływem procesów migracyjnych. Spróbujemy określić, w jaki sposób badanie migracyjne wzbogaciły teoretycznie i metodologicznie nauki społeczne. Postaramy się wskazać, w jakim stopniu wzbogaciły one naszą wiedzę empiryczną o mechanizmach funkcjonowania społeczeństwa. Także będziemy próbowali odpowiedzieć na pytanie, jak współczesna humanistyka, zwłaszcza najnowsze teorie reagują na problematykę migracji.

Wreszcie podejmiemy dyskusję na temat wyzwań związanych i procesami migracyjnymi, stojących przed praktykami życia społecznego, pracownikami samorządu i administracji terytorialnej oraz naukowcami realizującymi badania stosowane. W tym kontekście konferencja ma umożliwić rozwój współpracy międzysektorowej podmiotów zaangażowanych w problematykę migracyjną, w tym wypadku przedstawicieli świata nauki, samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz administracji terytorialnej.

Organizatorzy konferencji: Instytut Europeistyki UJ, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Polska Akademia Umiejętności, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, Jagiellońskie Centrum Studiów Migracyjnych, Urząd Miasta Krakowa.

Miejsce obrad: 29 maja – Polska Akademia Umiejętności, ul Sławkowska 17; 30 maja – Urząd Miasta Krakowa, plac Wszystkich Świętych 3/4

Program konferencji:

Poniedziałek, 29 maja 2017 r.

9.30: rejestracja uczestników konferencji

10.00-10.30: rozpoczęcie konferencji, powitanie uczestników

10.30-12.00: „Badania migracyjne a teorie i metody w naukach społecznych” - sesje panelowe nr 1 i 2

Sesja panelowa nr 1 – prowadzenie: dr hab. Dariusz Niedźwiedzki, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)

Prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska (Uniwersytet Jagielloński), Psychologia miejsca jako użyteczne podejście teoretyczne do rozumienia psychologicznych mechanizmów procesów migracyjnych

Dr hab. Jacek Schmidt, prof. UAM (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), Wkład studiów migracyjnych w optymalizowanie metodologii nauk społecznych i humanistycznych

Dr hab. Anna Horolets, prof. UG (Uniwersytet Gdański), Studia migracyjne a badania czasu wolnego: wpływy i inspiracje teoretyczne

Dr Mariusz Dzięglewski (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), Medialne reprezentacje, dyskurs, panika moralna i socjologia literatury w badaniach migracyjnych

Sesja panelowa nr 2 – prowadzenie: prof. dr hab. Dorota Praszałowicz (Uniwersytet Jagielloński)

Dr hab. Anna Śliz, prof. UO (Uniwersytet Opolski), prof. dr hab. Marek S. Szczepański (Uniwersytet Śląski): "Migracje, migranci i wielokulturowość".

Prof. dr hab. Janusz Mucha (Akademia Górniczo-Hutnicza), O strukturze „niemasowych” zbiorowości migracyjnych

Dr Marcin Galent (Uniwersytet Jagielloński), Migracje a obywatelstwo narodowe w Europie - główne tendencje zmian

12.00-12.30: przerwa na kawę

12.30-14.00: „Badania migracyjne a teorie i metody w naukach społecznych” - sesje panelowe nr 3 i 4

Sesja panelowa nr 3 – prowadzenie: dr hab. Dariusz Niedźwiedzki, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)

Dr Katarzyna Andrejuk (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Doświadczenie przedsiębiorczości ukraińskich kobiet w Polsce z perspektywy intersekcjonalnej  

Dr Jan Brzozowski (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Badania nad migracjami powrotnymi a ekonomika rynku pracy

Dr Konrad Pędziwiatr (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), Obcy nieobecni – upolitycznienie napływu migracyjnego do Polski i jego wpływ na postrzeganie uchodźców, muzułmanów i islamu

Komunikat: dr Mustafa Switat

Sesja panelowa nr 4 – prowadzenie: dr hab. Sławomir Łodziński, prof. UW (Uniwersytet Warszawski)

Prof. dr hab. Krystyna Slany (Uniwersytet Jagielloński), Wkład współczesnych badań  nad migracjami w nową socjologię rodzin

Prof. dr hab. Wojciech Łukowski (Uniwersytet Warszawski), O możliwościach i użyteczności integracji badań nad mobilnością terytorialną i społeczną.

Dr Joanna Fomina (Instytut Filozofii i Socjologii PAN), Migracje a demokratyzacja: transnarodowe przepływy społeczno-polityczne na przykładzie rosyjskich migrantów do krajów UE

14.00-15.00: przerwa obiadowa

15.00-16.30: sesja plenarna nr 1 – „Badania migracyjne a teorie i metody w naukach społecznych” - podsumowanie sesji panelowych

Prowadzenie: prof. dr hab. Zdzisław Mach (Uniwersytet Jagielloński)

Uczestnicy dyskusji:

prof. dr hab. Dorota Praszałowicz (Uniwersytet Jagielloński)

dr hab. Sławomir Łodziński, prof. UW (Uniwersytet Warszawski)

dr hab. Dariusz Niedźwiedzki, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)

16.30-17.00: przerwa na kawę

17.00-17.50: sesja plenarna nr 2 – „Humanistyka wobec problemów migracji”, cz. I

Prowadzenie: prof. dr hab. Joanna Kurczewska (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

„Jak najnowsze teorie w humanistyce «radzą sobie» z problematyką migracji?”

Uczestnicy dyskusji:

Dr Dariusz Brzeziński (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Dr Mikołaj Ratajczak (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Dr hab. Elżbieta Rybicka (Uniwersytet Jagielloński)

Dr Kaja Skowrońska (Sciences Po CERI)

17.50-19.00: sesja plenarna nr 2 – „Humanistyka wobec problemów migracji”, cz. II

Prowadzenie: prof. dr hab. Joanna Kurczewska (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

„Jak polska i światowa humanistyka «radzą sobie» z problematyką migracji?” (komentarze historyków, filozofów i literaturoznawców)

Uczestnicy dyskusji:

Prof. dr hab. Adam Walaszek (Uniwersytet Jagielloński)

Dr hab. Dariusz Gawin (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Dr hab. Maria Gołębiewska, prof. nadzw. IFiS PAN (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Prof. dr hab. Szymon Wróbel (Uniwersytet Warszawski, Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Prof. dr hab. Włodzimierz Bolecki (Instytut Badań Literackich PAN)

Prof. dr hab. Ryszard Nycz (Uniwersytet Jagielloński)

19.00-19.15: podsumowanie sesji plenarnej nr 2

Wtorek, 30 maja 2017 r.

9.30-11.00: sesja plenarna nr 1 – Migracje w polskiej przestrzeni społecznej, cz. I

Prowadzenie: dr hab. Hanna Bojar, prof. IFiS PAN (Instytut Filozofii i Socjologii PAN)

Andrzej Kulig (Zastępca Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Społecznej, Kultury i Promocji Miasta)

Karolina Sydow (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), (Nie)widzialni mieszkańcy. Dyskurs o imigrantach i roli miasta w ich wspieraniu na przykładzie Poznania 

Dr Adam Bulandra (Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL), Współpraca samorządu z organizacjami pozarządowymi na rzecz integracji migrantów – dobre praktyki

11.00-11.30: przerwa na kawę

11.30-13.00: sesja plenarna nr 2 – Migracje w polskiej przestrzeni społecznej, cz. II

Prowadzenie: dr Wojciech Burek (Uniwersytet Jagielloński)

Mateusz Płoskonka (Urząd Miasta Krakowa), Otwarty Kraków -  Cudzoziemcy mieszkańcy Krakowa - nowe wyzwania dla Gminy

Dr Katarzyna Przybysławska (Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć), Uchodźcy w Polsce - niechciani i niechętni

Dr Witold Klaus (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Instytut Nauk Prawnych PAN), Polska „gościnność” – o zamknięciu Polski na przyjmowanie uchodźców  

13.00-13.30: przerwa na kawę

13.30-15.00: sesja plenarna nr 3 – Migracje w polskiej przestrzeni społecznej, cz. III

Prowadzenie: dr Katarzyna Przybysławska (Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć)

Dr hab. Beata Kowalska (Uniwersytet Jagielloński),  Inicjatywa Witajcie w Krakowie jako przykład oddolnych działań pro-uchodźczych

Karolina Skarbek (Wrocławskie Centrum Integracji), Wrocławskie praktyki integracji cudzoziemców i społeczeństwa przyjmującego

Anna Dąbrowska (Stowarzyszenie Homo Faber), "Niech się zintegrują..." - dlaczego w Polsce wciąż nie mamy skutecznego modelu integracji

15.00-16.00: obiad

16.00-16.15: podsumowanie i zakończenie konferencji