Europeista (2009 - Uniwersytet Jagielloński) i politolog (2011 - Uniwersytet Amsterdamski). Stopień doktora uzyskał w zakresie nauk o bezpieczeństwie, spec. stosunki międzynarodowe (2019 - Uniwersytet Warszawski) broniąc rozprawę doktorską nt. sekurytyzacji „kryzysu migracyjnego” w UE. Dr Stępka uczestniczył w wielu międzynarodowych programach wymiany akademickiej prowadząc badanich w taki ch instytucjach jak: Matej Bel University w Banska Bystrica (2014), École française d'Athènes (2015), Utrecht University (2016) czy University of Amsterdam (2017). Od 2012 roku związany jest zawodowo z Instytutem Studiów Europejskich UJ, gdzie prowadzi wykłady i ćwiczenia z zakresu systemu instytucjonalnego UE, integracji europejskiej, teorii bezpieczeństwa, krytycznych studiów nad bezpieczeństwem. Zainteresowania badawcze dra Stępki koncentrują się na: krytycznym podejściu do bezpieczeństwa i polityk publicznych, nexusie migracji i bezpieczeństwa, wewnętrznym i zewnętrznym wymiarze bezpieczeństwa UE i studiach nad kryzysami.
M. Stępka, A. Mazurkiewicz, M. Zubek, Local Spoilers and Pathways to Reconciliation: the Polish Perspective on the Polish-Ukrainian Relations in the Borderlands, “Politickie Vedy” 2019, 22(4), p. 8-32.
M. Stępka, Humanitarian Securitization of the 2015 “Migration Crisis. Investigating Humanitarianism and Security in the EU Policy Frames on Operational Involvement in the Mediterranean, [w:] I. Sirkeci, E. de Freitas Castro, U. Sezgi Sozen (eds.) Migration Policy in Crisis, Transnational Press, London 2018, p. 9-30.
M. Stępka, EU crisis management and conflict prevention: identifying institutional constrains for early warning analysis utilization, “Politeja” 2017, nr 4 (49), p. 127-142.
M. Stępka, Economic rationality and perceptions of the European integration: local Poland ten years of the accession, [in:] Z. Mach (ed.), Local community, power and European integration, Peter Lang Press, Frankfurt am Main 2017 p. 29-45.
M. Stępka, M. Zubek (eds.), Multidimensional security: essays on global threats and challenges, AT Wydawnictwo, Kraków 2016, p. 180.
M. Stępka, Security expertise utilization in the EU conflict prevention framework, [in:] M. Stępka, M. Zubek, Multidimensional security: essays on global threats and challenges, AT Wydawnictwo, Kraków 2016, p. 69-89.
M. Stępka, Parlament Europejski siódmej kadencji (2009-2014) wobec Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) UE, [w:] A. Kirpsza, P. Musiałek, D. Stolicki, Parlament Europejski VII Kadencji (2009-2014), AT Wydawnictwo, Kraków 2016, s. 415-431.
M. Stępka, Assessing risks: a critical perspective on conflict early warning systems, “Polityka i Społeczeństwo” 2016, nr 4 (14), s. 114-125.
M. Stępka, Konflikt ukryty’ a integracja europejska. Trudne relacje polsko-ukraińskie w perspektywie społeczności pogranicza, [w:] D. Niedźwiedzki (red.), Pamięć i integracja społeczna na pograniczach Przypadek pogranicza polsko-niemieckiego i polsko-ukraińskiego, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2015, s.136-158.
M. Stępka, Consolidating Europeanization. A Communication-development Perspective, “Politeja” 2015, nr 1 (33), p. 67-82.
Rezyliencja (resilience) jako paradygmat bezpieczeństwa w czasach pandemii Covid-19. Przypadek Rzeczypospolitej Polskiej, SocietyNow! Program Strategiczny Inicjatywa Doskonałości UJ, 2020. Kierownik projektu
Organizacja przestrzeni w polskich strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców, MNiSW, 2018-2019. Członek zespołu badawczego.
Sekurytyzacja kryzysu imigracyjnego w Unii Europejskiej. Krytyczna analiza interakcji dyskursywnych i narracji bezpieczeństwa, NCN (Preludium), 2015-2018. Kierownik projektu.
Migracja i bezpieczeństwo w Unii Europejskiej. Krytyczna analiza dyskursów i narracji bezpieczeństwa, NCN (Etiuda), 2016-2017. Kierownik projektu.
Internal and external challenges to the European Union, Komisja Europejska (Erasmus+ Jean Monet Module), 2017-2020. Członek zespołu badawczego.
EURASIA – Revitalizing European Studies Across Asian Universities, Komisja Europejska, (Erasmus+ Capacity Building), 2017-2020. Członek zespołu badawczego.